प्रेस स्वतन्त्रता र नेपाली पत्रकारिता
प्रेस स्वतन्त्रता र पत्रकारिताको इतिहासका लागि मैले गृष्मबहादुर देवकोटाको संग्रहलाई हेरेको थिएँ । उहाँको घरमा गएर उहाँसँग भेटेको पनि थिए । नेपालको इतिहासमा उहाँको कार्य र उहाँको पछिल्ला दिनहरु मैले...
प्रेस स्वतन्त्रता सबैलाई सुरक्षा
तीस वर्ष अघिसम्म खानीमा काम गर्ने कामदारले खतरनाक ग्यासको पूर्वसूचना पाउने प्रयोजनका लागि क्यानरी चरालाई आफूसँगै खानीभित्र लिएर जान्थे । क्यानरी चरा जिउँदो र सुरक्षित रहेसम्म खानीका कामदारहरू पनि सुरक्षित हुन्थे ।...
विश्व प्रेस स्वतन्त्रतामा नागरिक चासो
‘मेडिया फर डेमोक्रेसी’ को आवाजसँगै आज ३ मई विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस संयुक्त राष्ट्रसंघको आह्वानमा विश्वभर सन् १९९३ पछि मनाउँदै आएको हो । सूचनालाई तोडमरोड हुन नदिन पत्रकारिताको निरन्तर खबरदारीलाई...
प्रेस स्वतन्त्रताको सम्मान
प्रत्येक वर्ष ३ मईलाई अन्तर्राष्ट्रिय प्रेस स्वतन्त्रता दिवसका रूपमा मनाउने गरिएको छ। यस दिवसका लागि तय भएको नारा हो– ‘लोकतन्त्रका निम्ति सञ्चार भ्रामक: समाचारको समयमा पत्रकारिता र निर्वाचन’। केही वर्षयता...
प्रेस स्वतन्त्रतामा ग्रहण
यसपटकको विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस मे १ देखि ३ सम्म वर्षभरिका विश्व प्रेसका चुनौती र उपलब्धिको समीक्षा गरेर मनाइँदैछ। युनेस्कोद्वारा प्रायोजित नारा ‘प्रजातन्त्र र चुनाव’ केन्द्रित रहेर दुई सयभन्दा बढी...
प्रेस स्वतन्त्रतामा कानूनी अड्चन
गोविन्द आचार्य मे ३ विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस । सन् १९९३ मा संयुक्त राष्ट्रसंघको साधारणसभाले घोषणा गरेपछि युनेस्कोको आह्वानमा प्रत्येक वर्ष ३ मेका दिन संसारभर विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस...
हामी कति सञ्चार साक्षर ?
काठमाडौँ — केही समययता अधिकांश मूलधारका पत्रपत्रिकाले पाठक संख्या बढाउन 'पत्रिका पढौं, पुरस्कार जितौं' भन्ने उपहार योजना अघि सारेका छन् । कतिपय पत्रिकाका बजार प्रतिनिधिहरूले घरदैलो कार्यक्रमसँगै बजार र चोकचोकमा अस्थायी...
किन भयभीत छ प्रेस?
लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको स्थापना राजनीतिका केही खेलाडीहरूलाई राष्ट्रका सबै स्रोतहरूको दोहन गर्न र उनीहरूले मनखुसी शासन गर्नकालागि थिएन भन्ने सत्य बुझ्नु जरुरी छ। अहिले नेपाली प्रेसले खतरा अनुभव गर्नलागेको छ। यो...
सापेक्ष हुन्छ अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता
काठमाडौँ — अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताबारे अचेल उठेका बहस, विमर्श र आवाजहरूलाई पाँच वटा कोणबाट विश्लेषण गर्नुपर्ने देखिन्छ । एक, नेकपाको सरकारप्रति राजनीतिक विमति राख्ने दल, ती दलका भ्रातृ–भगिनी संगठन, बौद्धिक वर्ग र...
सूचनाको हक कार्यान्वयनको नतिजा
कानुनको विश्वव्यापी अवस्थाबारे क्यानडाली सेन्टर फर ल एन्ड डेमोक्रेसी नामक संस्थाले गरेको विश्व वरीयता क्रममा विश्वका १२३ वटा देशमा सूचनाको हकसम्बन्धी कानुन जारी भएका पाइएका छन् । कुल ६१ वटा...
विकिलिक्स, असान्ज र प्रेस स्वतन्त्रता
तपाईँ–हामी र हामीलाई पछ्याइरहेको नयाँ पुस्तासबैले आफूलाई ‘कस्मोपोलिस’, ‘ग्लोबल–सिटी’, ‘ग्लोबल–भिलेज’ का बासिन्दा हौँ भन्ने दाबी गर्दै आएका छौँँ। यसको अर्थ– हामी कोहीटाढा छैनौँ, चाहेको खण्डमाकसैबारेबेखबर हुदैनौँ भन्ने लाग्ला। हुन पनि...
सञ्चारकर्मीको मनोबल गिराउने दुर्नियत
सरकारको नियतमा खोट नभए पत्रकारिता र अपराधबीच फरक छुट्याउन गाह्रो पर्नेथिएन । कुनै पत्रकारले वैध सञ्चार माध्यममा प्रकाशन वा प्रसारण गरेको सामग्री आपत्तिजनक भए कारबाहीका लागि छापाखाना तथा प्रकाशन ऐन...
प्रेसविरुद्ध कानुनको गलत प्रयोग
सरकारले पोखराका पत्रकार अर्जुन गिरीलाई पक्राउ गरेर मुद्दा चलाएको छ । एउटा समाचार लेखेका विषयमा परेको उजुरीको आधारमा उनी पक्राउ परेका हुन् । उनलाई पक्रन र मुद्दा चलाउन विद्युतीय कारोबार...
सम्पादकीय/ प्रेसमाथि प्रहार
जब लोकतान्त्रिक मुलुकमा प्रहरीले पत्रकारलाई कुनै समाचार लेखेकै निहुँमा पक्राउ गर्छ तब त्यो मुलुकको आधारभूत स्वतन्त्रतामै प्रहार हुन्छ। लोकतन्त्र त्यतिबेला मात्र जीवन्त हुन्छ जतिबेला तिनले खुलेर सरकारको आलोचना गर्न पाउँछन्।...
पत्रकारमाथि प्रहार
काठमाडौँ — पत्रकारलाई कसरी हुन्छ, कस्दै जाने मानसिकता राज्यका निकायहरूमा बढ्दै गएको छ । त्यसको बलियो औजार भएको छ, विद्युतीय कारोबार ऐन । कुनै पत्रिकामा छापिएको समाचारमा सोझै हात हाल्न नसकेपछि अनलाइन...
पत्रकारको तलब गोप्य राख्नुपर्नेमा लबिङ
अरुको बारेमा समाचार तथा विश्लेषण दिनुपर्ने मिडिया क्षेत्र यतिबेला आफैं समाचार बनेको छ । पत्रकारहरूको प्रेस पास नवीकरण तथा वितरण ठप्प भएको समाचार मिडियामा आएको छ । एक हिसाबले भन्नुपर्दा...
मिडिया र पारदर्शीता
सरकारले चालु आर्थिक वर्षका लागि बजेट प्रस्तुत गर्दा सबै क्षेत्र तथा वर्गका कर्मचारीको तलब भुक्तानी बैंकमार्फत गरिने प्रतिवद्धता जाहेर गरेको थियो । बैंकमार्फत तलब भुक्तानी गर्ने व्यवस्था सरकारी कर्मचारीको हकमा...
श्रमजीवी पत्रकारका हकको सुरक्षा
सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयले श्रमजीवी पत्रकार, कामदार/कर्मचारीले न्यूनतम पारिश्रमिक पाए, नपाएको अवस्थाको अनुगमनलाई प्रभावकारी बनाएको छ । सूचना तथा प्रसारण विभागले माघ १८ गते सबै सञ्चार प्रतिष्ठानलाई न्यूनतम पारिश्रमिक...
पत्रकार चेपुवामा नपरून्
प्रेस पास नवीकरणका लागि सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयले विभिन्न सर्त तेस्र्याएपछि पत्रकारहरूको प्रेस पास नवीकरणमा समस्या आएको छ । सञ्चार प्रतिष्ठानमा कार्यरत श्रमजीवी पत्रकार, कामदार र कर्मचारीहरूको तलबको बैंकमा...
मिडिया र सरकार
सरकारले प्रेसलाई नियन्त्रण गर्न खोजेको भन्दै मिडिया सोसाइटीले त्यसलाई सच्याउन माग गरेको छ । खासगरी सूचना विभागले पत्रकार परिचयपत्रका लागि पारिश्रमिकको विवरण बुझाउन अनिवार्य गरेको विषयमा विरोध र चर्चा चुलिएको...